سخنی با سخنگوی وزارت خارجه

حمیدرضامهدیزاده

روز گذشته گپ و گفتی چالشی با سخنگوی وزارت خارجه رئیسی درباره تحولات افغانستان داشتم که جناب آقای خطیب زاده به جای پاسخگویی روشن و شفاف به سوال من در اظهاراتی عجیب گفت: ما در جمهوری اسلامی آزادی ایجاد کردیم! تا شما بیانیه سیاسی صادر کنید.

ظاهرا سخنگوی وزارت خارجه که از دوستان بنده هم هستند به دلیل مشکلات و سختی های کار سخنگویی چندان وقت تورق در تاریخ معاصر ایران را ندارند که اگر فرصت مطالعه تاریخ انقلاب را می داشتند به خوبی درمی یافتند این نسل پدران ما بودند که با دادن هزینه های گزاف در راه مبارزه علیه نظام اختناق آمیز شاهنشاهی راه رسیدن به آزادی را به اندازه توان‌شان هموار کردند هرچند که تا رسیدن به نقطه مطلوب سالها فاصله داریم. ولی قطعا آنچه که سخنگوی وزارت خارجه دولت رئیسی باید بداند این است که ایشان و سایر مقامات فعلی جمهوری اسلامی بر سر خان نعمت سفره آزادی خواهی نسل ۵۷ نشسته اند و آنها هستند که باید شکرگزار این اتفاق باشند و نه فرزندان آن مبارزان نستوه.

ابتدا از خطیب زاده پرسیدم: اخباری از سوی دیپلمات های غربی به گوش می رسد که ایران تقاضای افزودن یک بند الحاقی به برجام را دارد که به موجب آن ایالات متحده بپذیرد در صورت خروج مجدد روسای جمهور بعدی از توافق هسته ای ایران حق هرمیزان غنی سازی را دارد و هیچ یک از طرف های برجام حق استفاده از اسنپ بک را ندارند ظاهرا دولت بایدن با این درخواست ایران به ازای پذیرفتن تهران جهت آوردن مسائل موشکی به مذاکرات وین موافقت کرده و دولت روسیه نیز از این موضع واشنگتن حمایت می کند!

خطیب زاده با پذیرش تلویحی پرسش من، پاسخ داد: هم ما و هم 1+4 تضمین‌های عینی لازم نیاز داریم و بهتر است آمریکایی ها وقتی به وین می‌آیند متوجه باشند که این تضمین‌های عینی باید داده شود

سخنگوی وزارت خارجه افزود: باید اجازه دهیم که در اتاق مذاکرات در مورد تضمین‌ها صحبت شود و گفت‌وگوها در مورد آن به مانند شش دور قبلی ادامه پیدا کند.

اما جدال لفظی میان من و خطیب‌زاده به پرسش درباره تحولات افغانستان مربوط شد آنهم وقتی که خطیب‌زاده به جای نام بردن از طالبان آنها را هیئت حاکمه سرپرستی افغانستان مطابق روال قبلی توصیف کرد.

از خطیب‌زاده پرسیدم که آیا موضع دولت رئیسی در قبال ملت افغانستان ریاکارانه نیست؟ و سپس ادامه دادم برای من فرقی ندارد که طالبان نماز می خوانند یا مشروب می خورند سوال اینجاست که سهم ملت ایران از منافع افغانستان کجاست؟ و اگر طالبان تا این اندازه مایه ننگ است که حتی اسم‌شان را نمی برید چرا محمد جواد ظریف را وادار کردند تا با آنها درهمین وزارت خارجه که بنده و شما داخلش هستیم با لبخند عکس یادگاری بگیرد و آیا این رفتار شرم‌آور و منافقانه برای بردن آبروی ظریف نزد افکار عمومی ملت ایران صورت نگرفت؟

اینجا بود که خطیب‌زاده به جای پاسخگویی صریح به پرسش بنده با فرار رو به جلو ادعا کرد آزادی به ما داده شده تا بیانیه سیاسی بخوانیم! که وصفش در ابتدای گزارش ذکر شد.

سپس ادامه داد: مواضع جمهوری اسلامی ایران در مورد افغانستان کاملا روشن و صریح است.

من دوباره خطاب به خطیب‌زاده گفتم سوالم کاملا روشن است. وقتی میلیون ها افغانستانی ملتمسانه از ایران می خواستند تا از قیام پنجشیر حمایت کند دولت رئیسی با سکوت خود اجازه سلاخی جنبش پنجشیر به طالبان را داد و حالا مدعی دفاع از مردم افغانستان شده‌اید، چرا؟

خطیب زاده پاسخ داد: خود هیئت حاکمه سرپرستی افغانستان ادعاهایی که شما مطرح کردید را مطرح نکرده و شما چند قدم جلوتر از خود آنها اظهار موضع می‌کنید!

و البته خوانندگان ارجمند با دیدن متن فوق به خوبی درخواهند یافت که پاسخ خطیب زاده هیچ ارتباطی هم به‌لحاظ سطحی و هم مفهومی به پرسش بنده ندارد ولی به هرحال اینگونه پاسخ داد.

وی افزود: همانطور که گفتم مواضع ما در مورد افغانستان کاملا روشن و صریح است. ما حدود چهار دهه است که میزبان چهار میلیون افغانستانی هستیم. بسیاری از مردم افغانستان به خوبی می‌دانند که آنها کنار ما زندگی می‌کنند، درس می‌خوانند، من خود به واسطه ماموریت‌هایی که داشته‌ام سال‌ها در کشورهای اروپایی بوده ام و شما می‌دانید که مهاجران غیر قانونی در این کشورها در چه کمپ‌ها و شرایط شرم آوری نگهداری می‌شود و می‌دانید که چه برخوردهایی با آنها صورت می‌گیرد. اکنون مرزهای اروپا را ببینید که وضعیت چگونه است. چرا کم خود بین هستید!؟ آنچه که در ایران به عنوان میزبانی از برادران و خواهران افغانستانی اتفاق افتاده در تاریخ باقی خواهد ماند و آنها در کنار ما زندگی کرده‌اند.

خطیب زاده که خوب می دانست صراحت سوال من درباره نبستن قراردادهای اقتصادی با دولت طالبان در شرایطی که دوبار هم تاکید کردم دولت های روسیه، پاکستان و چین آماده بستن قراردادهای کلان اقتصادی با طالبان هستند و من هیچ سمپاتی نه نسبت به طالبان و نه هیچ گروه دیگری در افغانستان ندارم و پرسشم صرفا مربوط به منافع محض ملت ایران آن هم در این شرایط دردناک تحریمی می شود با زدن به جاده خاکی و چسباندن برچسب خودکم بینی به بنده از پاسخگویی فرار کرد چراکه او نیز بهتر از بنده و خوانندگان محترم می داند که دولت انقلابی و حزب اللهی رئیسی تا لحظه نگارش این گزارش هنوز موفق به بستن حتی یک فقره قرارداد اقتصادی با طالبان نشده و با همه ادعاهای مربوط به دیپلماسی اقتصادی با همسایگان تقریبا کارنامه‌ای فضاحت‌بار داشته است.

سخنگوی وزارت خارجه دولت رئیسی در پایان پس از کلی صغری و کبری چیدن‌های بی ربط به پرسش کاملا شفاف و صریح بنده در خاتمه گفت: آنچه که در مورد افغانستان می‌گوییم، چارچوبی است بر اساس نگاه به آینده افغانستان. افغانستانی صلح و ثبات خواهد داشت که در آن دولتی فراگیر حاکم باشد که در برگیرنده تکثر جمعیتی و قومیتی این کشور باشد. این درسی است که تاریخ افغانستان به ما داده است و همه به شمول هیئت حاکمه سرپرستی افغانستان آن را می‌دانند. این خواست و اراده مردم افغانستان است که آینده این کشور را درست می‌کنند.

و در پایان قضاوت از پرسش و پاسخ میان ما دو نفر را به رسم ادب به قضاوت افکار عمومی واگذار خواهم کرد.